System Wewnętrznej Rodziny
Co to jest IFS?
IFS, czyli Internal Family System (termin angielski tłumaczony jako: System Wewnętrznej Rodziny), to jeden najszybciej rozwijających się obecnie nurtów w psychoterapii. Model ten daje konkretne narzędzia i sposoby na zrozumienie swojej osobowości jako rodziny wewnętrznych „członków”. W tej rodzinie są różne „części” osobowości, takie jak te, które dbają o twoje bezpieczeństwo oraz te, które przechowują emocje czy przeszłe doświadczenia. Każda z tych części ma swoje własne myśli, emocje, przekonania, cele i zadania.
Jedną z głównych idei w IFS jest to, że każdy z nas posiada mądre, współczujące niosące ukojenie JA (Self), które trochę jest jak rodzic lub lider naszej wewnętrznej rodziny. JA jest spokojne, mądre i chce, aby wszystkie części żyły ze sobą w harmonii.
Terapia (jak również autoterapia) IFS polega na zrozumieniu i nawiązaniu lepszej relacji między JA (Self) a różnymi naszymi wewnętrznymi częściami (subosobowościami). To pomaga osiągnąć spokój wewnętrzny i radzić sobie z emocjami oraz trudnościami w życiu. W skrócie, IFS to model terapeutyczny (i autoterapeutyczny), który pomaga zrozumieć i zarządzać różnymi aspektami naszej osobowości, aby osiągnąć większą harmonię i spokój wewnętrzny.
Części w IFS (Parts)
Jak wspomniałam wcześniej każda z naszych części (subosobowości) ma swoje własne emocje, poglądy na życie i ulubione zachowania. Dodatkowo może przejmować dowodzenie w naszym życiu. Czasem trwa to niedługo (np. w czasie wybuchu złości), czasem można to liczyć w dniach (np. kiedy mamy obniżony nastrój) lub nawet lat (np. ktoś ma część, która dopasowuje się w grupie do innych ludzi kosztem własnych potrzeb).
Znajomość własnych części i świadomość tego, kiedy przejmą kontrolę w naszym życiu, to pierwszy krok, by rozpocząć proces zdrowienia i powrotu do wewnętrznej harmonii.
Richard D. Schwartz i początki IFS
W latach 80′ XX wieku dr Richard D. Schwartz, psycholog pracujący systemowo z parami i rodzinami, stworzył podwaliny do nowego modelu terapeutycznego IFS. Punktem wyjścia stała się obserwacja w pracy z młodzieżą w obszarze zaburzeń odżywiania. Nastolatki w pracy terapeutycznej często używały sformułowania: 'część mnie chciałaby zrobić to, podczas gdy inna część mnie tego zupełnie nie chce”. Dr Schwartz zauważył, że i jemu jest znany taki wewnętrzny dialog w różnych obszarach życia, gdy jedna jego część czegoś chce podczas, gdy inna się o to gniewa lub ma inne zdanie na dany temat. W terapii rodzinnej często analizuje się różnice i konflikty między różnymi członkami rodziny. Jako doświadczony terapeuta rodzinny, dr Schwartz, rozumiał te procesy i wykorzystał je do pracy z wewnętrznymi „członkami rodziny” i ich interakcjami.
Struktura IFS
Podstawowym założeniem IFS jest to, że wewnętrzny system każdej osoby jest złożony z wielu części, które mogą być podzielone na trzy główne kategorie:
- JA (Self): To centralny punkt wewnętrznego systemu. Jest to stan, w którym czujemy się spokojni, zrównoważeni, kreatywni i mądrzy. To nasze „ja prawdziwe”, które jest niezależne od różnych części naszej osobowości. JA (Self) jest również postrzegane jako zasób do rozwiązywania problemów i samoregulacji.
- Części Ochronne (Protectors): Części ochronne w modelu IFS to jak „strażnicy” naszej osobowości. Ich głównym celem jest dbanie o nasze bezpieczeństwo i unikanie bólu czy trudnych emocji. To te części, które starają się chronić nas przed potencjalnym zagrożeniem lub cierpieniem. Możemy myśleć o nich jak o osobach, które stawiają „ściany obronne” wokół nas, aby nas zabezpieczyć. Czasami działają w sposób automatyczny, reagując na sytuacje, które mogą być trudne lub stresujące (wybuch złości, podniesiony głos itp.) lub potrafią wykształcić w sobie strategie obronne takie jak unikanie, perfekcjonizm, dopasowywanie do otoczenia itp.
Chociaż części ochronne są ważne dla naszego bezpieczeństwa, to sposób działania tych części może wiązać się z dyskomfortem. Stąd terapia IFS polega na zrozumieniu ich roli i nawiązaniu zdrowszej relacji z nimi. Części ochronne dzielą się na Strażaków i Menedżerów.
- Wygnańcy czyli Części Wrażliwe/Dziecięce (Exiles): Są to te części naszej osobowości, które przechowują emocje, wspomnienia i doświadczenia, które były bolesne lub traumatyczne. Często są one ukrywane lub wyizolowane przez Części Ochronne.
Podsumowanie
Model IFS prowadzi do tego, aby zrozumieć i zidentyfikować różne części naszej osobowości. Chodzi o to, by nawiązać zdrowszą relacji między między naszym JA (Self) a różnymi częściami (subosobowościami), w taki sposób, by JA mogło przejąć dowodzenie nad wewnętrznym systemem. Jest to proces, który pomaga nam lepiej radzić sobie z emocjami, traumami i wyzwaniami jakie niesie życie.
Chwila dla siebie. Praktyka IFS
Znajdź chwilę w ciągu dnia i przypatrz się temu co dzieje się lub działo się w Twoim wnętrzu (Twojej wewnętrznej rodzinie).
Jeśli dobrze się zastanowisz, to może znajdziesz teraz lub w swojej historii takie sytuacje, gdy rozmawiałeś sam ze sobą. Jeśli w tym dialogu wewnętrznym była krytyka, wstyd, poczucie winy, smutek, złość itp. to prawdopodobnie rozmawiałeś w środku z pozycji Twoich wrażliwych części, które niosą jakiś ból i cierpienie i/lub z części obronnych, które próbują chronić Twój wewnętrzny system przed tym bólem.
Na początku wystarczy jak zauważysz, że takie procesy dzieją się w Twoim wnętrzu.
